موضوعات سایت
spa
spa 1- حضرت آیت‌الله المعظم حاج میرزا عبدالرسول احقاقی(ره)
spa 10- حضرت آیت الله میرزا محمد تقی حجه الاسلام (نیر)
spa 11- حضرت آیت الله میرزا محمد حسین حجه الاسلام
spa 12- حضرت آیت الله میرزا اسماعیل حجه الاسلام
spa 13- حضرت آیت الله میرزا ابوالقاسم حجه الاسلام
spa 14- حضرت آیت الله میرزا علی ثقه الاسلام (شهید)
spa 15- حضرت آیت الله میرزا فتح الله ثقه الاسلام
spa 16- حضرت آیت الله حاج میرزا عبدالله ثقه الاسلام
spa 17- حضرت آیت الله میرزا حسن گوهر
spa 18- ادعیه (دعاها)
spa 19- نماز شب
spa 2- حضرت آیت الله المعظم میرزا حسن احقاقی (ره)
spa 3- حضرت آیت الله المعظم میرزا علی حایری احقاقی(ره)
spa 4- حضرت آیت الله المعظم میرزا موسی حایری احقاقی(ره)
spa 5- حضرت آیت الله المعظم آخوند میرزا محمد باقر حایری اسکویی(ره)
spa 6- حضرت آیت الله المعظم آخوند میرزا محمد سلیم حایری اسکویی(ره)
spa 7- حضرت آیت الله المعظم میرزا آقا حایری احقاقی (ره)
spa 8- حکیم الهی میرزا عبدالله احقاقی
spa 9- حضرت آیت الله میرزا محمد حجه الاسلام تبریزی(ممقانی)
spa جوابیه
spa حضرت آیت الله فقیه سبزواری ( یکی از اساتید امام مصلح)
spa زیارت نامه ها
spa گالزی عکس
 
Print
مرحوم میرزا محمد تقی «حجه الاسلام » متخلص به «نیّر»«اعلی الله مقامه»

او فرزند دوم مرحوم آخوند ملامحمد «حجه الاسلام» می باشد.

مرحوم میرزا محمد تقی «حجه الاسلام» طاب ثراه متخلص به «نیّر» در دوازدهم شهر جمادی الاول سال 1248 قمری در شهر تبریز تولد یافته است. خامه ی هر نگارنده از تعریف و توصیف فضل وکمال و علم و استدلال این نابغه ی بی نظیر عاجز است. وی از بزرگان علمای امامیه ی قرن اخیر و از شیعیان خالص و مخلصان صمیمی آستان مقدس حضرت شاه ولایت مولانا امیرالمؤمنین علیه السلام می باشد که اغلب آثار او در شرح فضائل و مناقب آن بزرگوار و اولاد اطهارش است.

حجه الاسلام دانشمندی عالی مقام بود که در علوم فقه و اصول و ادب و حدیث و حکمت وکلام به درجه ی نهایی رسیده و در جمیع فنون عصر خویش فاضلی کامل و محقق و مدققی بی نظیر بوده است، جامع علوم معقول و منقول، فقیه فلاسفه و فیلسوف فقها، و در تمامی فنون عقلی و علوم شرعی و اسرار عرفانی و نکات ادبی و ملکات اخلاقی گوی سبقت از دیگران ربوده است ، و الحق به جاست که شعرخود آن بزرگوار را در جلالت مقامش در اینجا نقل نمائیم:

فلکا مادر ایام به صد قرن هنوز

نتواند چو منی طفل سخندان آورد



وی مقدمات علوم را در شهر تبریز در خدمت پدر بزرگوارش و عده ای از اساتید دیگر فرا گرفته و سپس در سال 1270 قمری در سن بیست و دو سالگی جهت استفاده و استفاضه از محضر علمای اعلام و اساتید والامقام به عتبات عالیات به نجف اشرف عزیمت نمود و چنان که از آثار قلمی ایشان استفاده می شود مدت ها در عتبات عالیات مقیم بوده واز بحار علوم و ثمار فضائل بهره ای وافر به دست آورده و در تمام علوم عصر خویش به درجه ی اجتهاد نائل آمده و سپس به وطن خود شهر تبریز مراجعت فرموده است.

کتب فراوانی تألیف و تصنیف فرموده که از آن جمله کتاب وزین و پر ارزش «صحیفه الابرار 1» در فضائل و مناقب اهل بیت اطهار علیهم السلام می باشد که دارای یک هزار روایت معتبر با ذکر سلسله ی رواه و اسانیدش و یک عده تحقیقات حکیمانه و تدقیقات فیلسوفانه که هر خواننده را مبهوت مقام علمی و قدرت استباط و احاطه ی آن بزرگوار می نماید.

دیگر از مصنفات آن مرحوم کتاب مفاتیح الغیب، لالی منظومه، آتشکده ، دیوان غزلیات ، مثنوی درّخوشاب، در جواب « قاردوشاب اصولی خوئی» و با تخلص «عمیدا» می باشد.

ای(عمیدا) ترک قال و قیل کن ختم دفتر با همین تمثیل کن

ختم کن این دفتر درّ خوشاب کاب شد نک مثنوی قاردوشاب

همه ی این کتب به طبع رسیده است، از تألیفات آن بزرگوار که هنوز به طبع نرسیده است کتاب های : رساله ی علم الساعه، رساله ی لمح البصر، رساله ی نصره الحق، و الفیه ی آن جناب می باشد که با بیت ذیل شروع می شود:

قـالَ الـتَّقیُّ الـهاشِمیُّ الـنَّسَبا بَـقیَّه الـماضیـنَ مـِن طـباطـبا

و پاره ای رسائل دیگر و نامه های مفصل علمی و ادبی که در پاسخ نامه ی مرحوم میرزا یوسف خان مستشار الدوله در خصوص تغییر الفبای اسلامی نوشته است. از تألیفات این بزرگوار کتاب صحیفه الابرار و مخصوصاً عناوین پنجگانه ی آن را هر فاضل نکته سنجی مطالعه نماید، اعتراف می کند که در محیط اسلام کمتر نویسنده ای به اوج کمال و قدرت علمی او رسیده است وکمتر محققی توانسته است،از عهده ی دقت و اصابت او برآید، اشعار بهت آور آن ستاره درخشان علم و ادب خصوصاً در مرثیه ی حضرت شهیدکربلا، خامس آل عبا حسین بن علی علیه السلام که در اواخر عمر سروده است، هر شاعر توانایی را مسحور و حیران می سازد، طبع صاف و سرشار و روح نکته سنج این قهرمان علم و ادب از منبع شاعری آب نخورده بلکه مظهر تجلیات روح القدس و آئینه ی حکمت الهی بوده است. چنان که خود فرماید:

شاعری در خورمن نیست که استاد خرد اولین پایه مرا حکمت لقمان آورد

مرحوم حجه الاسلام، در حسن خط و خوشنویسی بسیار زبردست و ماهر بود و ادیب الممالک امیری در زیبائی خط او می گوید:

رقمت ناسخ ریحان خط لاله رخان برشکسته خط طغرای صفا هانی را

این بزرگوار گرچه محراب و منبر با عظمت مسجد حجه الاسلام را به عهده داشت، ولی از کثرت و هیاهوی اجتماع بیزار بود و این معنی از اشعار اوکاملاً هویدا است چنان که می فرماید:

گوش از طنین خرمگسانم صدا گرفت ای کاش بود منزل عنقا مکان من

و مخصوصاً رشک حسودان و بدخواهی خود خواهان و نفاق ماجرا جویان زندگی را درکام آن یگانه ی عصرتلخ می کرد و با همان تلخی عمر خود را به پایان رسانید و در ضمن اشعار آن جناب رنجش او از پست فطرتان و شکایتش از چرخ کج رفتار و زمانه ی دون پرور آشکار و هویدا است و در ضمن یکی از قصائد به این مطلب اشاره می فرماید:

و نیز از ناسازگاری محیط شکایت ها کرده و آرزوی عتبات عالیات و آمیزش با همنوعان را همواره در دل می پرورانده است، و از محیط خود و شهر تبریز در یکی از غزل ها این طور اظهار دلتنگی می فرماید:

دلم از خطه ی تبـریز بـه زنهار آمـد نیّرا خیمه ی ما بین که به ویرانه زدند

و در جای دیگر اشتیاق خود را به مشاهد مقدسه ی عراق این طور بیان می کند:

زگلبانگ عراقی آتشم در پرده زن مطرب که مرغ جان ملال از خاک آذربایجان دارد

مرحوم حجه الاسلام چون پدر بزرگوار و برادران والاتبارش از شیعیان خالص و مخلصین صمیمی آستان مقدس صاحب ولایت حضرت مولا امیرالمؤمنین و ائمه ی اطهار علیهم السلام بود و در راه نشر فضائل و مناقب، و اظهار و اثبات درجات و مقامات ملکوتی آن بزرگواران زحمات زیاد کشیده و مجاهدت های بی شمار کرده و اغلب تصنیفات آن جناب در این زمینه است و در این راه از طرف اهل ظاهر ناکامی ها کشیده و رنج های زیاد تحمل نموده است، حتی بعضی ها که تحمل و قابلیت درک مقامات معنوی حضرات اهل بیت عصمت را نداشتند و آن بزرگواران را به کنه معرفت نشناخته بودند، به آن جناب نسبت غلّو دادند. در صورتی که حجه الاسلام آنچه از فضائل و مناقب اهل بیت عصمت علیهم السلام گفته همه اش بر وفق آیات قرآن و احادیث منقول از رسول اکرم و ائمه ی اطهار علیهم السلام بوده و چیزی از خود بر آن ها نیفزوده است، و در واقع اگرکسی بخواهد موالی حقیقی و سزاوار دوستی ائمه ی طاهرین باشد شایسته است، سرمشق محبت و ولایت را از مکتب مقدس حجه الاسلام ها و امثال ایشان فرا گیرد، بالاخره مرحوم حجه الاسلام از نوادر روزگار و از شخصیت های برجسته ی مذهبی و علمی و ادبی عصر خود بوده است در تحقیقات فلسفی بی نظیر، و در احاطه بر علوم مختلفه یگانه، و در لطافت و سلامت طبع گوی

آن رادمرد بزرگ شصت و چهار سال با نهایت مناعت طبع و عزّت نفس زندگی فرمود و در تاریخ دوازدهم ماه رمضان سال 1312 قمری روان پاکش از قفس جهان آزاد و به گلشن رضوان پرواز نمود چنان که گوید:

خیز تا رخت به سر منزل عنقا فکنیم

بیش از این حالت دمسازی آن عالم نیست



و بنا به وصیتی که کرده بود جنازه ی آن بزرگوار را به نجف اشرف منتقل و در خاک پاک وادی السلام دفن کردند، دو بیت ذیل را که خود آن مرحوم جهت سنگ مزار خویش سروده بود ، روی تخته سنگی نوشتند و بر آرامگاه آن فقید علم و ادب نصب کردند:

حاوَلتُ خُلدی یومَ الوُفودِ الی

مَرآکَ أیثارُ ما اَُهدیه مِن عَملی

فَما عَثرتُ بِما یُرضیک فیه سِوی

وِلایتی لِامیرالمومِنینََ علی




منبع : دیوان نیر
 
جستجو در مطالب سایت
امکانات
امروز : پنج‌شنبه 9 فروردين 1403
فید آر.اس.اس مطالب سایت