زندگی نامه حضرت آیت الله میرزا محمد حسین (حجه الاسلام ممقانی)
مربوط به بخش : 11- حضرت آیت الله میرزا محمد حسین حجه الاسلام


مرحوم میرزا محمد حسین «حجه الاسلام» «اعلی الله مقامه»

مرحوم حجه الاسلام پس از خود سه فرزند به یادگار گذاشت «میرزا محمد حسین،میرزا محمد تقی، میرزا اسماعیل» که هریک از این اخلاف سه گانه در علم و عمل وحید عصر به شمار می رفتند و هرکدام را در اخلاق و فضائل وکمالات ظاهری و معنوی امتیازاتی بود که شرح آن در این مختصر نمی گنجد.

ولد ارشد مرحوم حجه الاسلام ،میرزا محمد حسین حجه الاسلام، مؤلف رساله ی حجتیه و کتاب علم المحجه 2 است.

این بزرگوار که از تلامذه ی سید کاظم رشتی 3می باشد علاوه برعلم و زهد و تقوی، دارای منطقی بلیغ و رأیی مصیب و شهامتی فوق العاده و شجاعتی بارز و اراده ای توانا بود ، گویا دست حضرت صانع متعال قهرمان دین و ایمان را در آذربایجان مجسمه ی سیاری به نام حجه الاسلام ایجاد نموده است، هیبت ظاهری و فعالیت های مذهبی حجه الاسلام رشیدترین مجاهدان صدر اول اسلام را در فکر هر بیننده ای مجسم می نمود، و بالاخره تمام عمر شریف ایشان در راه مبارزات مذهبی و نشر فضائل و مقامات اهل بیت عصمت علیهم السلام به سر رفت و از همه ی میدان ها فاتح و پیروز بیرون آمد. حتی ناصر الدین شاه قاجار ، در نتیجه ی غوغائی که رقیب بر پا نموده بود هر دو را به پایتخت احضار فرمود، حجه الاسلام به استدعای شاه، عقیده ی خویش را در رساله ای به نام «علم المحجه» نوشت و آن رساله مورد پسند و تمجید و تقدیس ملوکانه و حضار با فضل و معرفت آن مجلس قرار گرفت، ناصرالدین شاه پس از قرائت و پسندیدن ، رساله ی مزبور را جهت رقیب فرستاد و او را به صلح و اصلاح دعوت فرمود، اما رقیب سرسخت سرپیچی کرد و جواب های منفی داد. و حجه الاسلام مظفر و فیروز به تبریز مراجعت فرمود.

«در زمان مرحوم میرزا محمد حسین حجه الاسلام و بعد از ایشان علما و فقهای ناشرین فضائل و مناقب آل محمد صلی الله علیه و آله، در تبریز و سایر اماکن آذربایجان زیاد شدند و مساجد بسیاری در شهر با عظمت تبریز مرکز نشر فضائل و مقامات آل بیت اطهار علیهم السلام گردید، حتی جهت تربیت عوام نیز درس های خصوصی در فضائل و مناقب گذارده شد، عمده ترین ایشان مرحوم حاج میرزا شفیع ثقه الاسلام و مرحوم سید میرزا علی آقا طباطبائی که از بزرگوارترین شرفای تبریز به شمار می رفتند و در عصر خود صاحب رساله و مرجع تقلید بودند. و مرحوم حاج ملا علی معین الاسلام که هر کدام را مسجدی با عظمت و دوستارانی صمیمی و فراوان و تشکیلاتی قابل توجه بود و مرحوم حاج میرزا موسی ثقه الاسلام و مرحوم حاج سید مصطفی حائری اسکوئی اعلی الله مقامهم ، .و اما مرحوم حجه الاسلام قائد کل محسوب می شد ، آن بزرگوار در سال 1303 قمری به رحمت ایزدی واصل گردید».